Medio 17e eeuw werd het vaarwater tussen Harlingen, Franeker en Leeuwarden geschikt gemaakt als trekvaart. Als zodanig functioneerde deze verbinding tot het eind van de 19e eeuw. Toen voldeed de smalle en bochtige trekvaart niet meer aan de eisen van de steeds grotere en snellere (stoom!)schepen en werd in 1893 het Nieuwe Kanaal aangelegd. Dit was deels een verbeterde en deels nieuw gegraven verbinding aan de zuidkant om de toenmalige stad heen, die ten westen van Franeker weer op de (eveneens verbeterde) vaarweg naar Harlingen aansloot. Dat ging toen niet zachtzinnig; het is tegenwoordig moeilijk meer voor te stellen, maar voor de aanleg van dit kanaal werd vrijwel de gehele buurtschap 'Vijfhuizen' ten oosten van Franeker afgebroken.
De schaalvergroting in de scheepvaart ging hard begin 20e eeuw en al snel voldeed ook het Nieuwe Kanaal niet meer. Er werd al voor de oorlog, als onderdeel van een 'Noordelijk kanalenplan', aan weer een nieuw kanaal gedacht. En in de jaren 1930 werd daar ook al mee begonnen, onder andere in het kader van de werkverschaffing tijdens de crisisjaren. De oorlog hield de werkzaamheden op, maar in 1953 kon het nieuwe Van Harinxmakanaal worden geopend. Dat liep nog wat verder om de stad Franeker heen en was weer breder.
Een deel van het Nieuwe Kanaal uit 1893 in Franeker werd daarmee weer overbodig en gedempt. Er kwam een plantsoen met kinderspeelplaatsen, maar wie er oog voor heeft kan (langs de huidige Groen van Prinstererlaan) het oude tracé nog volgen.
Inmiddels zijn we 70 jaar verder en is het Van Harinxmakanaal weer aan verbetering toe en moeten al te scherpen bochten wederom worden recht getrokken. De concretisering daarvan zal nog wel even op zich laten wachten….