Nederland wordt al eeuwenlang doorkruist door landwegen en vaarwegen en-meer recent- door spoorlijnen, vliegroutes en nog meer landwegen. Weinig landen kennen zo’n grote dichtheid van infrastructuur en zo’n rijke historie als het gaat om mobiliteit als Nederland. De brede Collectie Nederland aan mobiel erfgoed is daar de levende getuige van.
Hoe staat het met de ruimtelijke context van dat mobiel erfgoed? Welke historie heeft die ruimtelijke omgeving en hoe heeft zich dat vertaald in cultureel erfgoed? Zijn geschiedenis en erfgoed in digitale kaartbeelden te vangen?
De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) werkt regelmatig (mee) aan erfgoedatlassen, variërend van de Bosatlas voor het Cultureel Erfgoed tot een atlas voor historische fabrieksschoorstenen. Maar een atlas van het mobiel erfgoed, in een ruimtelijke context, die was er nog niet. Daarom vroeg de stichting Mobiele Collectie Nederland (MCN) aan RCE om zo'n atlas van het mobiel erfgoed te ontwikkelen.
Zo ontstonden de eerste contouren van een 'Kaart van de Historische Infrastructuur' / 'Historische Atlas van het Mobiel Erfgoed', een coproductie van RCE en MCN.
De huidige kaart is het eerste digitale cartografische resultaat van deze samenwerking in een pilotproject in 2018 met 'Leeuwarden als knooppunt', de opmaat naar een proefkaart, die zich richt op Noordoost Nederland.
En wat krijgen we dan? Een boeiend historisch beeld van vervlogen vliegvelden, klassieke kanalen, gedegradeerde rijkswegen, opgeheven tram- en busnetten en spoortrajecten. Verlaten stations, gedempte havens, in onbruik geraakte kei- en zandwegen en overwoekerde vliegvelden.
Maar ook een beeld van de nieuwe geschiedenis van mobiliteit. Op het land, op het water en in de lucht, het wordt drukker en drukker en drukker. Want in beweging blijven we. En daar komt echt geen einde aan.
Ondertussen blijft ook de historie in beeld. Erfgoedhavens met historische schepen, museumspoorlijnen met rijdende trams en treinen, herbestemde, monumentale garages, oldtimerevenementen op historische en nieuwe locaties en vliegen 'als weleer'.
Op dus naar een zo volledig mogelijk beeld van de infrastructuur in ons land en wat daarvan als erfgoed bewaard bleef, nog altijd springlevend!
